Geboren in 1941 werd haar geboorteakte pas een jaar later opgemaakt; haar ouders vonden het te 
gevaarlijk om bij de burgerlijke stand een adres op te geven. En dat had alles te maken met haar vader, Felix von Papen en het boek dat hij geschreven had.
Tijdens de conferentie wordt Vicky van Asch van Wijck – von Papen geïnterviewd en presenteert zij de heruitgave van het boek dat haar vader bijna 80 jaar geleden schreef. Het eerste exemplaar wordt aangeboden aan Herman van Rompuy.
Felix von Papen
Vicky’s vader werd in 1910 in Duitsland geboren als lid van een oud, adellijk geslacht. Eind 1933, toen de nationaalsocialisten net een jaar aan de macht waren, werd hij als overtuigd monarchist gearresteerd. In de maanden die volgden zat hij in verschillende concentratiekampen en werd daar – mede door zijn adellijke afkomst – ontzettend slecht behandeld.
Ein von Papen spricht
Na zijn vrijlating verliet Felix von Papen Duitsland en ging in Amsterdam wonen. Nog datzelfde jaar (1938) kwam zijn boek Ein von Papen spricht … uit over zijn tijd in de kampen. Maar eigenlijk was het een aanklacht tegen het naziregime. Het boek trok veel aandacht; iedereen kende zijn neef Franz von Papen als de eerste rijkskanselier die ook nazi’s opnam in zijn regering en zo Adolf Hitler in het zadel hielp. Het boek werd destijds door de Nederlandse overheid verboden omdat het beledigend werd bevonden voor een toen nog ‘bevriend’ staatshoofd.
“Victoria is mijn eerste voornaam en staat voor overwinning. Een verwijzing naar de gedachte van mijn vader dat de oorlog spoedig zou eindigen in een overwinning van de geallieerden. Maar hoe anders liep het.”
Via het Oranjehotel naar Buchenwald
Na het verschijnen van het boek verklaarde Duitsland Felix von Papen tot staatsvijand. In februari 1942 werd hij verraden en gearresteerd. Vicky was nog geen jaar. Via het beruchte Oranjehotel in Scheveningen kwam hij terecht in concentratiekamp Buchenwald. Hij stierf april 1945, kort voor het einde van de oorlog.
Moreel kompas in moeilijke tijden
Felix von Papen kan gelden als moreel kompas in moeilijke tijden: hij durfde het aan zich tegen de nazidictatuur te verzetten en deed dat al in een vroeg stadium. Hij zag al snel in dat dit regime alle wetten van de rechtsstaat tartte. Deze inzet heeft hij met de dood moeten bekopen.
Slapeloze nachten
Over het lot van Vicky’s vader werd thuis nauwelijks gesproken. Haar moeder wilde de kinderen daar niet te veel mee belasten. Pas in de beginjaren van haar huwelijk las zij het boek van haar vader:
“Mijn schoonvader leende het van de bekende professor Lou de Jong. Hij had een exemplaar. Bij ons was er indertijd huiszoeking verricht en waren alle boeken vernietigd. Toen ik het boek had gelezen heb ik er nachtenlang niet van kunnen slapen.”
Heruitgave na 80 jaar
En dan na al die jaren een heruitgave, in het Nederlands vertaald:
“Ik vind dat de tijd rijp is om anderen, in het bijzonder ook jongeren, te laten zien hoe maatschappelijke systemen mensen in hun greep kunnen krijgen en hoe belangrijk het is je daar tegen af te zetten. Het is voor iedereen belangrijk een goed moreel kompas te hebben, waarnaar je jezelf kunt richten en waarop anderen zich ook kunnen oriënteren. Dat is zeker ook nu van groot belang. Blijf herhalen wat foute systemen met mensen kunnen doen.”
De citaten komen uit een interview dat Geert Corstens (voorzitter van Stichting War Requiem – Bridge to the Future) hield met Vicky van Asch van Wijck – von Papen. Het interview staat in de heruitgave van haar vaders boek dat op 15 september 2017 wordt gepresenteerd. Het boek wordt uitgegeven door Prometheus en is op de conferentie te koop in de stand van boekhandel Hijman Ongerijmd.